Iran

Elk land heeft in het verleden oorlogen, revolutie's en dictaturen meegemaakt. De voorstelling Huis van de Moskee speelt in Iran.  Daarom geven we hieronder een beknopt overzicht van de geschiedenis van Iran. Je zult zien dat Iran door de eeuwen heen bezet is geweest door allerlei culturen. De voorstelling spelt zich af tegen de achtergrond van de laatste ontwikkelingen, de Iraanse Revolutie

Geschiedenis van Iran

De geschiedenis van Iran gaat zo'n drieduizend jaar terug. Iran (vroeger Perzië genoemd) wordt beschouwd als een van de bakermatten van de beschaving. Het is over de laatste drieduizend jaar door verschillende dynastieën bestuurd geweest. Lang niet altijd waren dat inheemse dynastieën, maar het land werd ook bestuurd door Griekse, Arabische, Mongoolse of Turkse dynastieën.
Sjah Reza Pahlavi vroeg op 21 maart 1935 officieel aan de internationale gemeenschap om het land bij zijn eigen naam te noemen: Iran. Iraniërs hebben hun land altijd zo genoemd.

Welke landen omringen Iran? Zoek in je atlas waar Iran ligt.

Het Perzische Rijk
Iran/Perzië heeft een bijzonder lange geschiedenis en kan met recht één van de bakermatten van de beschaving genoemd worden. De geschiedenis van Iran gaat terug tot de 6e eeuw voor Christus, toen het land werd gevormd door de vorst Cyrus de Grote. In de eeuwen hierna bereikte dit Perzische Rijk een enorme macht en besloeg het een gebied tot aan de Middellandse Zee.
In de 7e eeuw werd het Rijk veroverd door de islamitische Arabieren. Dit is dus het moment waarop de Islam zijn intree deed in het Perzische Rijk.. De Arabiere overheersten Iran tot de 9e eeuw. Daarna viel het Rijk  uiteen in verschillende rijken en rijkjes.
In de 11e eeuw werd Iran/Perzië veroverd door de Turken, tot in de 13e eeuw het land werd binnen gedrongen door de Mongolen die vele steden verwoestten en vele inwoners vermoordden.
In de 15e eeuw werd het land beheerst door de Safawiden die het sjiisme (een stroming binnen de Islam) verhieven tot staatsgodsdienst. Nadat de Safawiden verslagen waren kwamen later de Kadjaren aan de macht. Iran wist als één van de weinige landen in Azië onafhankelijk te blijven van westerse landen.
In de 20e eeuw heerste gedurende lange tijd de Pahlavi-dynastie. Vader Reza Pahlavi en zoon Mohammed Reza Pahlavi namen weliswaar de titel sjah (koning) aan, maar regeerden als dictators, waarbij de bevolking vaak hardhandig onderdrukt werd. Het westen steunde de dictatuur van de Pahlavi's.

Wat is het verschil tussen een sjah (koning) en een dictator?

Iraanse Revolutie
In 1979 dwong een brede opstand van geestelijken, intellectuelen, middenstanders en vele maatschappelijke organisaties de sjah ten val tijdens de Iraanse Revolutie. Uiteindelijk koos de machtigste politieke partij, die van de geestelijkheid, ervoor om de macht in handen van één persoon te geven: ayatolla  Ruhollah Khomeini. Een ayatollah is een hoge titel die gegeven wordt aan sjiitische geestelijken. Het woord betekent 'teken van God' en zij die de titel dragen zijn kenners van de Islam. Sindsdien wordt het land volgens een door hem opgestelde conservatieve islamitische wetgeving geregeerd.

Sluier
Een oud gebruik is het dragen van een sluier. De sluier (Hijab) bestond al voor Mohammed's tijd. In Perzië werd die gedragen door rijke vrouwen, die het zich konden permitteren de hele dag binnen te blijven omdat ze niet op het land hoefden te werken en gesluierd over straat liepen zodat ze geen last van de zon hadden.
Mohammed adviseerde de sluier, maar ALLEEN voor zijn eigen vrouwen.  

Hij deed dit, omdat hij in de moskee woonde, en daar kon iedereen zo maar in en uit lopen. De vrouwen waar hij mee getrouwd was, trokken veel bekijks en werden door opdringerige mannen met onbeleefde blikken belaagd.  Dus toen kreeg Mohammed een boodschap van Gabriel, neergeschreven als Soera in de Koran, waarin staat dat zijn vrouwen een sluier moesten dragen.  Dat de sluier verplicht werd voor alle vrouwen is later bedacht, door opvolgers van Mohammed die dat een goed idee vonden. Nog steeds  is het dragen van een sluier in Iran verplicht, en word je op hardhandige wijze aangesproken als je je niet aan de voorschriften houdt.

Wat zijn voordelen en wat zijn nadelen van het dragen van een sluier?

De conservatieve mensen in Iran willen alles graag houden zoals het is. Zij ergeren zich dan ook aan de ‘veramerikanisering’ van hun land. In de voorstelling Huis van de Moskee is dit een belangrijk thema.

Welke personages zijn voor de introductie van spullen en ideeën uit Amerika? Om welke dingen gaat het? Wat hebben zij voor gevolg voor de gewoonten in Iran?